Waterloo Savaşı; Fransa ile Avrupa devletleri arasında 23 yıl süren bir savaşın sonu oldu. Bu Napolyon’un uğradığı son ve kesin yenilgiydi.
Fransa 1814’te güneybatıdan İngiltere, doğudan ise İngiltere’nin müttefikleri Avusturya ve Prusya tarafından işgale uğradı. 30 Mart’ta Paris düştü. 11 Nisan’da Napolyon’un tacı elinden alındı ve Akdeniz’deki Elba (Elbe) Adası’na sürüldü. Ama yenilgiyi kabul etmeyen ve iktidarı elden bırakmak istemeyen Napolyon, Mart 1815 ’te Elba’dan kaçarak Fransa’ya döndü.
Yüz Gün adı verilen bu dönemde meydana gelen çarpışma; Waterloo Köyü’nün (Brüksel’in 15 km güneyi) 5 km güneyinde, Napolyon’un 72 bin kişilik birlikleriyle Wellington dükünün 68 bin kişilik müttefik ordusu (İngilizler, Hollandalılar, Belçikalılar ve Almanlar) ve ana kuvveti oluşturan Gebhard Leberecht von Blücher’in komutasındaki yaklaşık 45 bin Prusyalı arasında yapıldı.
Ligny’de Prusyalıları yenilgiye uğratan ve 16 Haziran’da Waterloo’nun güneyindeki çarpışmalarda, Wellington’ı Quatre-Bras’ta durduran Napolyon’un mareşalleri düşmana saldırmada ve imha etmekte başarılı olamadılar.
Grouchy, Napolyon’un toplam 105 bin kişilik gücünün yaklaşık üçte biriyle Blücher’i kovalamayı üstlendiyse de işi ağırdan aldı. 18 Haziran Blücher’in 17 bin kişilik artçı birlikleri Grouchy’yi, Wavre’de oyalarken Blücher’in ana birlikleri Wellington’a yapacağı saldırıyı, zeminin kuruması amacıyla sabahtan öğleye erteleyerek büyük bir hata yaptı. Bu gecikme, Blücher’in birliklerinin Waterloo’ya ulaşarak Wellington’ı desteklemeleri için gerekli zamanı sağladı.
Fransızların cepheden yarıp geçme harekatını kolaylaştırmak için müttefiklerin merkezini zayıflatmaya yönelik dört Fransız saldırısı da piyadelerle süvariler arasında işbirliği sağlanmaması yüzünden başarısızlığa uğradı. Prusyalılar yavaş yavaş Waterloo’ya ulaşmaya ve Napolyon’u doğu kanadına sıkıştırmaya başladılar. Sonunda Ney; piyadeleri, süvarileri ve topçuları kullanarak düzenli bir saldırıya girişti ve müttefik hattının merkezinde bir çiftlik evi olan La Haye Sainte’i ele geçirdi. Bundan sonra Fransız topçusu müttefik merkezinde yaralayıcı delikler açmaya başladı.
Uğradığı ağır kayıplar Wellington’ı Fransız saldırısının yoğunlaşması halinde oldukça zayıf duruma düşürecekti. Ama Ney’in piyade takviyesi isteği, bu sırada Prusyalıların kanat saldırısına karşı savaşan Napolyon tarafından reddedildi. Napolyon, kanadını güvenceye aldıktan sonra Muhafız Birliği’nin bazı taburlarını Ney’e gönderdiğinde Wellington, oraya ulaşan H.E.K. von Zeiten komutasındaki Prusya kolordusunun yardımıyla savunmasını yeniden düzenlemişti.
Ney, muhafızların bir bölümünü ve ötesi birlikleri müttefiklere karşı son bir hücuma yöneltti. Müttefik piyadesinin ateş gücü sıkışık düzendeki muhafız piyadesini dağıttı. Muhafızların bozguna uğramasından hemen sonra genel müttefik saldırısı başladı.
Buna Prusyalıların doğrudan saldırısı da eklenince paniğe uğrayan Fransız ordusu geri çekilmeye başladı. Fransızları kovalama görevini Prusyalılar üstlendi. Napolyon’un kaybı 25 bin ölü ve yaralı ile 9 bin tutsaktı. Welligton 15 bin, Blücher yaklaşık 8 bin kayıp verdi. Dört gün sonra Napolyon ikinci kez tahttan çekildi ve bu kez Atlas Okyanusu’ndaki ıssız bir ada olan St. Helena’ya sürüldü. Sıkı bir denetim altında geçen tutsaklık döneminden sonra öldü.