Hint-Türk imparatoru Şah Cihan karısını çok seviyordu. Ancak karısı Ercümend Banu Begüm, 14’üncü çocuklarını doğururken öldü. Şah Cihan onun için görkemli bir türbe yaptırdı. Günde 20 bini aşkın işçinin kullanıldığı türbenin yapımı 22 yıl sürdü. Bu öyle bir türbe oldu ki ünü tüm dünyaya yayıldı.
Tac Mahal adı, Ercümend Banu’nun lakabı Mümtaz Mahal’ın bozulmuş biçimiydi. Bu görkemli güzelliği yaratan mimar Muhammed İsa Efendi adlı bir Türktü. Lotus çiçeği biçiminde kubbesi olan bu yapının iç duvarları; beyaz mermerle kakmalı akik ve firuze gibi değerli taşlar kullanılarak yapılmış çiçek, demet ve yazılarla süslü. Büyük fıskiyeli havuzların bulunduğu bahçesiyle birlikte bu rüya gibi yapı, bir estetik ve simetri şaheseri.
1632’de yapımına başlanan türbede, İslam ülkelerinden gelen birçok mimar da çalıştı. Hindistan ve Orta Asya’nın çeşitli yerlerinden getirilen yapı ustaları, duvarcılar, kakmacılar, hattatlar tüm hünerlerini sergilediler. Günde 20 bini aşkın işçinin kullanıldığı türbenin yapımı 22 yıl sürdü ve 40 milyon rupiye mal oldu.
Tac Mahal, Yamuna (Cumna) Irmağının güney kıyısında dikdörtgen bir avlunun içinde yer alıyor. Köşelerinde sekizgen planlı kuleler bulunan avlu kırmızı kumtaşından yüksek bir duvarla çevrili. Türbenin içinde dört yandaki taç kapıların açıldığı, sekizgen planlı bir orta mekan var. Dört köşede yer alan daha küçük sekizgen planlı mekanlar da altışar koridorla; bu orta mekana, birbirlerine ve dışarıya bağlanıyor. Ortada iki metre yüksekliğindeki mermer bir şebekenin içinde Ercümend Banu ile Şah Cihan’ın sandukaları bulunuyor. Asıl mezarlar ise döşemenin altında, avlu düzeyindeki mezar odasında yer alıyor.
Orta mekanın duvarları ile mermer şebeke ve sandukalar oymalarla, çeşitli yarı değerli taşlarla yapılmış kakmalarla zengin bir biçimde bezenmiştir.
Şah Cihan, karısının adına bu muhteşem türbeyi yaptırdıktan sonra huzura kavuşmuş; ancak ona duyduğu aşk hiç azalmadan devam etmiş. 1657 yılında hastalanan imparator, oğullarından birini veliaht ilan edince öteki üç oğlu babalarına karşı isyan etmiş. İktidar kavgası kalbi kırık imparatoru perişan etmiş. Oğullarından Evrengzib, 1658 yılında tahtı ele geçirmiş. 64 yaşındaki gönlü kırgın babasını oturduğu saraya hapsetmiş. Oğlunun ihanetiyle ikinci kez yıkılan Şah Cihan, sekiz yıl tutsak olarak yaşamış ve 1666’da ölmüş.