Neden lektörlük raporu almalısınız?
Pek çok yazar adayı yazdığı kitap dosyasının niteliğini değerlendiremiyor. Bu nedenle yanlış yayınevi seçimleri yapıyor ve çoğu zaman reddediliyor. Bu değerlendirmeleri yayınevlerinde lektörler veya seçici editörler yapıyor. Peki kitabınızı yayınevine göndermeden önce lektörlük raporu almak size nasıl katkı sağlar?
Türkiye’de küçüklü büyüklü pek çok yayınevi var. Bu yayınevleri eğer yerli yazarlardan kitap dosyası kabul ediyorsa bir seçici editör yayınevine gelen kitap dosyalarını ön elemeye tabi tutar. Yayınevinin istediği usulde gönderilmeyen kitap dosyalarını eler. Eğer seçici editör dosyayı uygun görürse hakkında bir rapor yazar. Bu rapor büyük bir yayıneviyse yönetim kuruluna değilse yayınevi sahibine sunulur. Yayın kurulu veya yayınevi sahibi kitabı yayın politikasına, beklentilerine uygun bulursa yayınlama kararı alır.
Elbette seçici editör veya lektör dediğimiz bu kişiler dosya seçimlerini kişisel beğenilerine göre yapmaz. Yayınevlerinin kendi seçim kriterleri, beklentileri olduğu gibi her lektörün ortak değerlendirdiği kriterler de vardır.
Lektörler kitap dosyasının konu, içerik ve tür açısından niteliğini ve değerini belirler. Hedef kitleye uygunluğuna, dil, üslup ve anlatımına bakar. Kitap dosyanın özgünlüğünü, ayırıcı özelliklerini tespit eder ve satış potansiyeli açısından değerlendirir.
Yazarlar yetkin bir editörle çalışmazsa ve kitap geçmesi gereken tüm aşamaları tamamlayamazsa dosyalar yayınevlerine genelde eksik gider. Bu nedenle pek çok kitap dosyası reddedilir.
Yazar adayları lektörlük hizmeti talep ettiğinde kitap dosyaları aynen yayınevinin yaptığı gibi analiz edilir ve yayınevlerinin ortak beklentilerine göre değerlendirilir. Metinde geliştirilmesi gereken yönler varsa yazara bu konuda detaylı bilgilendirme yapılır. Kitap dosyası eğer bir yayınevinin kabul edemeyeceği noktalar içeriyorsa bunlar listelenir ve yazar adayına sunulur.
Raporun sonunda dosyanın ne şekilde basılabileceği ve yazar adayının nasıl daha iyi yazabileceği ile ilgili öneriler de ayrıca belirtilir.
Lektörlük dosyasında bu bilgilerle birlikte gerekli görüldüğü takdirde şu bilgiler de yer alabilir:
- Kitabın/dosyanın satış potansiyeli ve raf ömrü.
- Kitabın/dosyanın uluslararası yayın potansiyeli.
- Dosyanın farklı mecralara (sinema, televizyon, tiyatro vb.) aktarılması.
- Yayına hazırlama aşaması ile ilgili kişi (çevirmen, fotoğrafçı, editör, tasarımcı vb.) ve yöntem önerisi.
- Kitabın/dosyanın yayımlanma zamanı, baskı adedi ve baskı özellikleri konularında öneriler.
- Kitap/dosya için yayın desteği (sponsorluk, fon, toplu satış vb.) potansiyeli hakkında görüş ve önerileri.
- Pazarlama ve tanıtım önerileri.