Polonya artan ekonomik sıkıntılara tepki olarak 1980 yazında yükselen grev dalgası ile sarsıldı. Gdansk’taki Lenin Tersaneleri direnişin odağı konumundaydı. Lech Walesa’nın önderliğindeki işçilerin isteklerini kabul ettirmesiyle kurulan Dayanışma Sendikası yönetimin Aralık 1981’de çalışmalarını durdurmasına ve Ulusal Meclis kararıyla resmen kapatılmasına karşın bir yeraltı örgütü olarak varlığını sürdürdü.
Dayanışma Sendikası’nın kökeni, 1976’da yiyecek fiyatlarındaki büyük artışlara karşı değişik kentlerde greve giden ve gösteriler yapan binlerce işçinin kolluk kuvvetlerinin saldırısına uğrayarak tutuklanması üzerine bir grup aydının kurduğu İşçi Haklarını Koruma Komitesi’ne (KOR) kadar gider. Tutuklanan işçilerin ailelerini destekleyen, tutuklu işçilere adli ve tıbbi yardım sağlayan ve bir yeraltı yayın ağı kuran KOR, zamanla bir grev haberleşme merkezi işlevi kazandı ve I979’da İşçi Hakları Bildirgesi’ni yayımladı.
Artan yiyecek fiyatlarını protesto etmeye yönelik yeni bir grev dalgasınını yükseldiği 1980’de Gdansk hükümet kararnamelerine karsı direnisin odak noktası durumuna geldi. Lenin Tersaneleri’nde çalışan 17 bin işçi, bir elektrikçi olan Lee Walesa’nın önderliğinde greve giderek içeride barikatlar kurdu.
Ağustos 1980 ortalarında ülkenin her yanında hızla yayılan grevleri eşgüdüm altında yürütmek üzere Gdansk’ta bir Fabrikalararası Grev Komitesi kuruldu. Komite bir hafta geçmeden hükümete büyük ölçüde KOR’un İşçi Hakları Bildirgesi’ne dayanan Yirmi Bir Talep adlı bir belge sundu. 30 Ağustos’ta hükümet ve Gdansk grevleri arasında varılan anlaşma uyarınca, grev hakkına sahip özgür ve daha bağımsız sendikalar kabul edildi ve daha geniş bir dinsel ve siyasal ifade özgürlüğü tanındı.
Dayanışma Sendikası, 36 bölgesel sendikayı temsil eden delegelerin Gdansk’ta toplanarak Solidarnosc adı altında birleşmeleriyle, 22 Eylül 1980’de resmen kuruldu. Ardından kendisini dağıtın KOR’un önde gelen üyeleri sendikaya geçti ve L.Walesa başkanlığa seçildi. Ayrı bir özgür tarım sendikası olan Köylü Dayanışma Sendikası ülkenin çeşitli yerlerinden gelen yaklaşık bin kadar çiftçi önderinin toplanmasıyla 14 Aralık 1980’de Varşova’da kuruldu.
9 Şubat 1981’de Wojciech Jaruzelski’nin başkanlığında oluşturulan yeni hükümet, daha da güçlenen ve taleplerini arttıran Dayanışma Sendikası ile sık sık karşı karşıya geldi. Ekonomik reformlar ve serbest seçimler isteyen ve en yüksek düzeydeki kararlarda sendikaların da rol oynaması gerektiğini öne süren Dayanışma Sendikası, bu taleplerini gerçekleştirmek için merkezden denetlenen bir dizi grev eylemine girişti. Ama ılımlı bir çizgiyi savunan Walesa’nın daha militan sendikacılarının baskısı altında kalmasıyla, Dayanışma Sendikası’nın tutumu daha da sertleşti. Kasım ayında ülkede sendikanın izni dışında yapılan grevler arttı ve hükümet ile sendikalar arasındaki görüşmeler çıkmaza girdi.
13 Aralık 1981’de ülke yönetimine el koyan Polonya askerleri yöneticileri sıkıyönetim ilan etti. Birçok Dayanışma Sendikası önderi tutuklandıysa da sonradan serbest bırakıldı. Bununla birlikte 19 ay süren sıkıyönetim boyunca zaman zaman yeni tutuklamalara gidildi. Dayanışma Sendikası’nın bazı militanları yeraltına geçerek gizli radyo yayınlarına ve başka protesto eylemlerine giriştiler. Nisan 1982‘de yönetime karşı muhalefeti toparlamak amacıyla Geçici Koordinasyon Komitesi oluşturuldu. Ama bu komitenin çabaları askeri yönetimin baskıcı gücü karşısında genelde etkili olamadı.