Doktorlar ve uzmanlar, her gün kuruyemiş yenilmesini tavsiye ediyor. Son dönemlerde bu tavsiyelere uyanlar artışta. Peki, bu lezzet küplerinin sırrı ne? Hem nefisler, hem de sağlıklı…
Centaur Dergisi’nin 7. Sayısında yayınlanmıştır.
Sağlık tavsiyeleri ile Time dergisine kapak olan Dr. Mehmet Öz’ün sağlık reçetesine yer bulan kuruyemişlerin faydaları gözler önüne çıktıkça, tüketimi de hızla artıyor. Her birinin farklı faydaları olduğundan karışık tüketilmeleri tavsiye ediliyor. Uzmanlar bir günde ortalama 8-10 adet fındık ya da badem, 1-2 tam ceviz, 6-7 fıstık yemeyi öneriyor. Yani daha sağlıklı yaşamak için her gün 1 avuç kuruyemiş tüketmek gerekli.
E vitamini deposu: Fındık
Fosfor, potasyum, çinko, magnezyum, selenyum, besin lifleri, folik asit ve E vitamini zengini fındık, içindeki doymamış yağlar sayesinde LDL kolesterolü de düşürüyor. Yapılan son araştırmalara göre içindeki E vitamini etkisi ile bazı kanser çeşitlerinin yanı sıra koroner kalp hastalıklarını da önlüyor. Kabuklu, kabuksuz, parçalanmış, ezilmiş veya kavrulmuş çeşitleri olan fındığı kabuklu alıyorsanız kabukların kırılmamış ve içlerinin dolu olmasına özen gösterin. Kabuksuz alıyorsanız zarı sıkı olanı ve fıstığı etli olanı seçin. Sürümü bol kuruyemişçilerden alırsanız daha tazesini yakalama şansınız artar. Hızlı bozulacağından olabildiğince çabuk yemeli, ısıdan ve nemden uzak tutmalısınız.
Tümör savaşçısı: Ceviz
Etkili bir kalori, protein, lif, vitamin ve mineral kaynağı olan cevizin, yeşil kabuğu ve yaprakları, birçok hastalığın tedavisinde kullanıldı. Damarları koruyor, ishali kesiyor, cildi temizliyor. Hatta tümörleri engelliyor. Kabuklusunu alırken böcekler tarafından zarar görmemişini almak gerekiyor. Cevizi sallayın, eğer içinden ses geliyorsa çürümüş ya da bayatlamış olabilir. Paketlenmiş ürünleri tercih edin. Yumuşak, küflü ya da ekşi kokulu ise almayın. Kabuklu olarak sakladığınızda kuru ve serin ortamda altı ay ile bir yıl arası dayanır ama daha uzun saklamak niyetindeyseniz buzdolabını ya da dondurucuyu kullanın.
Badem yorgunluğu alıyor
Badem tohumlarında protein, demir ve kalsiyumla birlikte yüksek oranda yağ bulunuyor. Acı badem ağız yoluyla alındığında göğüs yumuşatıcı, öksürük kesici etkisi olmakla birlikte yüksek dozda alındığında zehirlenme etkisi yaratır. Sinirleri güçlendirir. Beden ve zihin yorgunluğunu giderir. Hamilelerin sütünü artırır ve bebeklerin gelişimine yardımcı olur. Böbrek, idrar yolları ve cinsel organlardaki iltihapları iyileştirir. Tatlısı yemek ve pastalarda kullanılıyor, acısından ise esans yapılıyor. Kavrulmuş bademler yağ ile kavrulduğundan 100 gr’ı 35 kalori. Bu yüzden kararında tüketmekte fayda var.
Yer fıstığı vitamin deposu
Yer fıstığı aslında bir kuruyemiş değil bir baklagil ama kuruyemiş olarak sınıflandırılıyor. Diğer kuruyemişlerden daha fazla protein içeriyor ve B3, B9, E vitamini deposu. Lif yönünden de zengin. Kalp hastalıkları riskini aşağı çekiyor. Kabuklu yer fıstığı alırken hasarsız, kırığı ve lekesi, deliği olmayanları tercih edin. Yerfıstığı ağır değilse ve içinden ses geliyorsa içi çürümüş ya da kurumuş olabilir. Çiğ kabuklu haliyle serin ve kuru yerde altı ay saklayabilirsiniz. Dondurucuda ise bir yıl dayanır.
Ay çekirdeği zihni açıyor
Kolesterolü düşürür. Damar sertliğini giderir. Yağ ve proteini en kaliteli olan kuruyemiştir. Cinsel arzuyu da artırır. Kalp ve sinir hastalıklarını önler. İdrar söktürür. Solunum sistemi rahatsızlıklarında iyileştirici etkilere sahiptir. Ay çekirdeğinin tek dezavantajı başlayınca bırakamıyor olmamız fakat eğer zihninizle iş yapıyorsanız, günde 50 gram tüketmeniz öneriliyor.
Kabak çekirdeğini kavrulmamış tüketin
Kabak çekirdeği yağı, E vitamini, A ve B vitaminleri ve fitosteroller, selenyum, çinko, kukurbitin içeriyor. Yağı kalbin, böbreklerin antioksidan kapasitesini ve tansiyon düşürücü ilaçların etkisini de artırıyor. Omega 6 ve Omega 9 bakımından da zengin. Yalnız dikkat edilmesi gereken nokta şu: kabak çekirdeği kavrulmuş olarak tüketiliyor. Halbuki kabak çekirdeğinin bu şekilde yenilmesi prostat ve idrar kesesi sorunlarında beklenen faydayı yapmasını engeller. Kavrulmadan yendiğinde ise daha faydalı.
Kaliteli protein Antep fıstığında…
Günde 10-12 adet yenilen iç antepfıstığı, vücudun günlük yağ ihtiyacını karşılayabiliyor. Bu yüzden dikkatli tüketilmeli ama yararları çok. 100 gr antepfıstığı vücudun günlük protein, vitamin B1 ve fosfor ihtiyacının %35”ini karşılıyor. İçinde kolesterol yok ve kandaki kolesterol seviyesini düşürüyor. Kroner kalp hastalığı riskini azaltıyor. Antep fıstığı protein yönünden sığır etinden 2 kat, fosfor yönünden 4 kat daha üstün. Posa miktarı yönünden ise pirinç, patates ve buğday (0.3 gr)’dan daha zengin. Nekahat döneminde Antep fıstığı vücudumuzun direncini arttırıyor. Akciğeri temizliyor göğsü yumuşatıyor, ağrıları hafifleterek, öksürüğün geçmesine yardımcı oluyor.
B vitamini ondan sorulur: Çam fıstığı
Fıstık çamının olgun tohumu olan çam fıstığı çam kozalağından çıkıyor. İşlenmesindeki zorluklardan dolayı fiyatları ortalama kuruyemiş fiyatlarının üstünde ama dolmalara, tatlılara, pilava ve şekerlemelere kattığı lezzetten dolayı çok seviliyor ve tercih ediliyor. B kompleks vitaminler, demir, magnezyum yönünden zengin ve önemli bir fitosterol kaynağı. 100 gr’ında 673 kalori var.
Leblebi
Kuruyemişlerin çoğu yaş sebze veya meyvelerin kurutulması ile elde edilirken, leblebi zaten kuru olan nohuttan elde ediliyor. Kavurma işlemleri ile hazırlanması zahmetli bir kuruyemiş olan leblebi yendiğinde tok tuttuğu için zayıflama konusunda müthiş bir yardımcı. Bunun dışında şekerle ya da kuru üzümle karıştırılarak yenilebiliyor, leblebi unuyla yapılan “leblebi helvası da çok sevilen yöresel lezzetlerden biri.
Kuruyemişleri neden faydalı?
1- Doymamış yağ asitlerinden olan ve kalp damar sağlığını koruyan omega 3 yağ asitleri açısından zengin.
2- E vitamininin en zengin kaynağı.
3- Vücut için gerekli bazı bitkisel kaynaklı proteinleri içeriyor.
4- İçerdikleri posa (lif) kolesterolü düzenlemede yardımcı, bu sayede kalp ve damar sağlığını koruyor.
5- Sindirim ve emilim sistemlerinin çalışmasına destek olan besin öğelerini içeriyor.
6- İçinde antioksidan birçok biyoaktif bileşen var.
7- Kemik ve eklem sağlığını destekleyen kalsiyum ve magnezyum barındırıyor.
8- Bitkisel kaynaklı demirin üzüm ve pekmezden sonra en önemli kaynağıdırlar.
9- Sodyum içeriği düşük, tuz eklenmeden hipertansiyon hastaları tarafından da rahatlıkla tüketilebilir.
10- Günde 1 avuç kuruyemiş, iştahı keser ve daha dengeli beslenmeye yardımcı olur.