İngiliz tarihinde, Lancaster ve York hanedanları arasında gerçekleşen bir dizi iç savaş (1455-85) Güller Savaşı adıyla anıldı. Bunun sebebi aile armalarıydı. York hanedanının arması beyaz gül, Lancaster hanedanının da arması ise kırmızı güldü.
Lancaster ve York hanedanları III. Edward’ın oğullarının soyundan geldikleri savıyla; İngiltere tahtı üzerinde hak iddia ediyordu. Lancaster ailesi 1399’dan beri tahttaydı ve Yorklular 15. yüzyıl ortalarındaki yarı anarşi dönemi dışında iddialarını gerçekleştirme girişiminde bulunmamışlardı.
I.Henry’nin 1422’de ölmesinden sonra, VI. Henry reşit oluncaya değin ülke uzun süre hizip kavgalarıyla çalkalandı. Güçlü lordlar özel ordularıyla kırsal bölgelerde egemenliklerini kurdular. Kanunsuzluk yaygınlaştı, halk ağır vergiler atında ezildi. Bir süre sonra Henry’nin aciz ve saf bir kral olduğu ortaya çıktı. Delilik nöbetlerine de yakalanan kral, hırslı bir kraliçe olan karısı Anjou’lu Margaret’in denetimi altındaydı. Margaret’in hırsı İngiltere’nin Fransa’daki konumunun zayıflamasına neden oldu.
Henry’nin 1453’te büsbütün delirmesi, York dükü Richard’ın naipliğe getirilmek istenmesi ve Warwick kontu Richard Neville’nin desteğinin alıması; güçlü bir baronlar kliğinin doğmasına yol açtı. 1455’te sağlığına kavuşan Henry, Margaret hizbinin iktidarını yeniden kurdu ve York dükünü kendini savunmak için silaha sarılmaya zorladı.
İlk St. Albans Çarpışması, (22 Mayıs 1455) York yanlarının zaferiyle ve gerginlik içinde geçen dört yıllık bir ateşkesle sonuçlandı. İç savaş 1459’da yeniden başladı. Blore Fundalığı’nda üstünlüğü ele geçiren York yanlıları, Fudford Köprüsü’ndeki küçük bir çarpışmadan sonra dağıldılar.
Warwick, Fransa’daki York yanlılarını yeniden bir araya getirerek Haziran 1460’ta İngiltere’ye döndü. 10 Temmuz’da Northmpton’da, Lancaster yanlılarını kesin yenilgiye uğrattı. York ailesi önce tahtı ele geçirmeye çalıştıysa da Henry”nin ölümünden sonraki veraset hakkıyla yetinerek anlaşmaya razı oldu. Henry’nin oğlu Prens Edward’ın verasetten yoksun bırakılması anlamına gelen bu anlaşma, Kraliçe Margaret’in çabalarını sürdürmesine yol açtı.
Lancaster yanlıları Aralık 1460’ta Wakefield’de düzenledikleri sürpriz bir saldırıyla York dükü Richard’ı öldürdü. Daha sonra güneye Londra’ya doğru ilerleyerek, bu yürüyüş sırasında gerçekleşen II. St. Albans Çarpışması’nda Warwick’i yenilgiye uğrattılar. Bu arada York’un en büyük oğlu ve ardılı Edward, Mortimer’s Cross’ta bir Lancaster birliğini yenmiş ve Londra’yı kurtarmak için ilerlemeye başlamıştı. Londra’ya 26 Şubat’ta Margaret’ten önce ulaşan genç York Dükü, 4 Mart’ta Westminster’da IV. Edward adıyla kral ilan edildi.
Daha sonra da Warwick’in öteki güçlerini toplayarak Margaret’in peşinden kuzeydeki Towton’a doğru ilerledi. Savaşın en kanlı çarpışması burada gerçekleşti ve York yanlıları kesin bir zafer elde etti. Henry ve Margaret oğullarıyla birlikte İskoçya’ya kaçtılar. Lancaster yanlılarının birkaç küçük direnişi dışında savaşın ilk aşaması sona ermişti.
İç Savaş yeniden başlıyor
Savaşın yeniden alevlenmesi, Yorklular arasındaki anlaşmazlıklardan kaynaklandı. Warwick dış politikada kralla ters düştü. 1469’da iç savaş yeniden başladı. Edward’a karşı ayaklanan kardeşi Clarence Dükü George ile Warwick ülkenin kuzeyindeki ayaklanmaları kışkırttılar.
Temmuzda Anbury yakınlarındaki Edgecote’ta, Edward’ın yandaşlarını yenilgiye uğrattılar ve kralı esir aldılar. Ama Mart 1970’e gelindiğinde denetimi yeniden ele geçiren Edward, Warwick ve Clarence’ı Fransa’ya kaçmaya zorladı. Warwick ve Clarence orada Fransa kralı XI. Louis ve eski düşmanları Margaret ile ittifak kurdular. Sonra da İngiltere’ye dönerek Edward’ı tahttan indirdiler ve VI. Henry’nin yeniden taç giymesini sağladılar.
Yandaşlarıyla birlikte ülkeden kaçan Edward, Burgonların yardımını sağladıktan sonra Mart 1471’de İngiltere’ye döndü. Daha sonra Warwick’i etkisizleştirdi. Clarence’ın bağlılığını yeniden kazandı ve 14 Nisan’da Barnet’ta, Warwick’i kesin bir yenilgiye uğrattı. Aynı gün Weymouth’ta İngiltere’ye ayak basan Margaret, bu yenilgiyi öğrenince Galler’e sığınmak amacıyla batıya doğru yürüdü. Ama Severn’e ulaşma yarışını Edward kazandı. 4 Mayıs’ta Tewkesbury’de tutsak edilen Margaret’ın kuvvetleri yok edildi, oğlu öldürüldü. Kısa bir süre sona VI. Henry de Londra Kulesi’nde idam edildi. Böylece Edward tahtını ölünceye kadar garanti altına almış oldu.
1483’te Edward’ın kardeşi III. Richard, yeğeni genç V. Edward’ı tahttan uzaklaştırarak birçok York yanlısını gücendirdi. York yanlıları da Lancaster yanlılarının son umudu olan Henry Tudor’a yöneldiler. Henry Fransızların ve taraf değiştiren Yorkluların yardımıyla Richard’ı, 22 Ağustos 1485’te Bosworth Field’da yenerek öldürdü. Böylece Güller Savaşı sona erdi. 1486’da IV. Edward’ın kızı Elizabeth’le evlenen Henry, York ve Lancaster ailelerinin hak iddialarını birleştirdi. Tahtta hak iddia eden Lambert Simnel’i desteklemek amacıyla York yanlılarının giriştiği bir ayaklanmayı bu tarihi savaşların sonu saydılar.