Geliştirici Editörlük
Geliştirici editörlük nedir?
Kitap editörleri bitmiş bir kitap üzerinde çalışma yaparken geliştirici editörler bir kitabı daha fikir aşamasındayken ele alır, tüm süreçlerde yazarla birlikte çalışır ve yazarı her konuda destekleyerek daha nitelikli bir kitabın ortaya çıkmasını sağlar.
Bilgisayar karşısına geçip aklımızdakileri yazıya geçirmek ve bu sayfaların belli bir yekün tutması bu yığının kitap olduğu anlamına gelmez. Bu cümleyi neden kurdum? Çünkü böyle düşünenlerin sayısı son günlerde azımsanmayacak oranda arttı. Bu haliyle yayınevine iletilen dosyalar çoğu zaman yanıt bile alamıyor.
Doğuştan yazmaya yetenekli olmayabilirsiniz, profesyonel mesleğiniz başka bir şey olabilir ve yine de uzmanlığınızı, bilgi birikimlerinizi okurlarla paylaşmak isteyebilirsiniz.
O zaman nasıl ilerlemeli?
Kitap editörleri bitmiş kitaplarla ilgilenir. Oysa geliştirici editörlerle kitabınız daha fikir aşamasındayken çalışmaya başlayabilirsiniz. Geliştirici editörler önce sizinle bir tanışma toplantısı yapar. Bu toplantıda sizi tanır, beklentilerinizi anlar. Toplantı sonrası kitabınızın içeriği ile ilgili bir piyasa araştırması yapar. Yazmak istediğiniz kitapla, piyasadaki içerik ihtiyacı taleplerini karşılaştırır, size bir plan çıkartır. Üçüncü toplantıda size bir kitap konsepti ve bir çalışma planı sunar. Ben bu üç toplantıya konsept çalışması adını veriyorum. Editör burada hem yazar olarak sizin memnun olacağınız hem yayınevlerinin taleplerine uyacak, onlara gelir getirecek hem de okurun keyifle okuyacağı bir çalışma yapar.
Bana gelen yazar adayları bazen 40-50 sayfa yazmış ve bir yerde tıkanmış oluyorlar, bazen nereden başlayacaklarını bilemiyorlar. Hepsinin sebebi aynı; baştan konsept belirlemeden, planlama yapmadan, beklentileri, hedefleri hatta çalışma sistematiğini ortaya koymadan yola çıkmak.
Bu aşamadan sonra geliştirici editör eğer yazarın kalemi kuvvetli ise yazara koçluk yapıp ilerlemesine yardımcı olabilir, yazar adayı yazmaktan hoşlanmıyorsa, vakti yoksa veya konsepti öyle belirledilerse söyleşilerle kitabı oluşturabilir. Ben nehir söyleşi, kitap kampı ya da kitaba yolculuk gibi çalışmalarla bu süreci tamamlıyorum.
Nehir söyleşide kitaplar röportajlar üzerinden ilerliyor. Kitap kampında yazar ve editör olarak Gümüşlük Akademi gibi bir inziva alanında bir araya geliyor ve günlerce beraber çalışıyoruz. Kitaba yolculuk ise daha çok biyografi çalışmaları için kullanılıyor. Yazarın doğduğu eve, daha önce yaşadığı şehirlere, okullarına ve onun için özel olan yerlere gidiliyor. Bu yolculukta editör size eşlik ediyor, anlattıklarınızı kayda geçiriyor, sizi sorularla yönlendiriyor.
Bu çalışmalarla kitabın omurgası oluştuktan sonra kurgu aşaması başlıyor. Röportaj bittikten veya tüm bölümler editöre teslim edildikten sonra tüm yazılanların belli bütünlük içinde elden geçirilmesi, kronolojik olarak dizilmesi, tekrar bölümlerin çıkarılması gerekiyor. Bu süreçte elbette metinle ilgili doğrulanması gereken bilgiler, tutarsızlıklar metin üzerinde işaretleniyor. Eksik kalan yerlerin notları ile birlikte yazara ilk draft olarak gönderiliyor.
Yazara en çok iş düşen aşama budur. Kitap ortaya çıkmıştır ama hala ince işçiliği duruyordur. Yazar kitabıyla ilgi ne değişiklik istiyorsa bu aşamada yapar. Sonrasında editör eksikleri tamamlanan metni tekrar ele alır ve ince işçiliğini yapar. Yazara ikinci draft sunulduğunda kitabın büyük bölümü tamamlanmıştır. Son birkaç düzeltme yapılır.
Bu aşamadan sonra önsöz, yazar özgeçmişi, arka kapak, içindekiler bölümleri yazılır. Eğer kitaba girecek fotoğraflar varsa onlar seçilir, tablolar, çizimler varsa onlar hazırlatılır.
İkinci draft yazar tarafından onaylandıktan sonra beta okur çalışması öneriyorum. Yazar ve editör metinle çok uğraştığı için bir süre sonra bir körlük oluşur. Bazı detaylar gözden kaçabilir. Beta okurlar okumayı seven, okur olarak sağ duyusuna güvenilen kişilerden seçilir. Kitap eğer bir uzmanlık kitabıysa o alandaki bir uzmana okutulması doğru olur. Beta okur dönüşleri de kitaba işlendikten sonra kitap redaktöre gönderilir.
Bu aşamadan sonra yazar, yayınevi aşamasında da geliştirici editörün desteğini istiyorsa danışmanlık alabilir. Doğru yayınevi seçimi, kitabın basım süreçlerindeki düzeltiler, pdf onayları, kapak ve kitap ismi seçimi, gerekli görüldüyse sponsorluk çalışmaları, tanıtım ve dağıtımla ilgili bilgiler, hatta yayınevi sözleşmelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar yazarlara paylaşılır.
Daha detaylı bilgi için benimle iletişime geçebilirsiniz;
info@murselcavus.com