İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi Kardiyoloji Hastanesi’nin hikayesi ünlü siyasetçi ve 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın kalp ameliyatına kadar uzanıyor. Karaciğer naklinde Türkiye birincisi olan hastane kalpte de sayılı hastanelerden biri olmayı başarmış.
Kardiyo Life dergisinde yayınlanmıştır.
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi’nde Kardiyoloji Hastanesi’nin (TOTM) temeli
8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından 1991 yılında atılmış ve bundan beş yıl sonra hizmete girmiş. Hastanenin Özal’ın kişisel tarihinde de yeri var. Çünkü böyle bir hastane fikri kalp ameliyatı olmak için 1990 başında ABD’de Houston Methodist hastanesine yatmasıyla oluşmuş. Bu süreçten sonra Özal, ameliyatını yapan ünlü kalp cerrahı De Bakey ile sık sık görüşüyordu ve bu hastane de De Bakey danışmanlığında kuruldu.
Kalp ve karaciğer nakli düşüncesiyle kurulan hastane yalnız Malatya ve çevresine hizmet vermiyor tabii… Kafkasya ve Ortadoğu’dan bile hasta kabul ediyor. Karaciğer naklinde Türkiye birincisi olan TOTM, kalpte özellikle radial anjiyografi (sosyete anjiyosu), T AVI (ameliyatsız kalp kapağı değişimi), primer PTCA (kalp krizinin anjiyografik tedavisi) ile ön plana çıkıyor!
Deneyimli kadro ve donanımlı tesis
Hastane teknik donanımı kadar deneyimli kadrosuyla da dikkat çekiyor. TOTM’da ikisi profesör dördü doçent altı öğretim üyesi ve 10 asistan görev yapıyor. Burada sadece sağlık hizmeti verilmiyor. Burası aynı zamanda öğrencilerin yetiştiği bir okul. Azerbaycan, Bosna Hersek, Afganistan gibi ülkelerde gelen uzman ve asistan düzeyinde pek çok öğrenci burada yetişiyor. Erasmus programıyla da üniversiteye birçok öğrenci geliyor. Kardiyoloji Merkezi’nde 30 yataklı klinik, 15 yataklı yoğun bakım ünitesi, 10 yataklı anjiyo ünitesi, üç adet anjiyografi laboratuarı, üç poliklinik, iki ekokardiyografi laboratuarı, bir efor testi ve holter ünitesi var. İlk anjiyografi laboratuarı 1998 yılının beri faaliyette… Her bir poliklinikte günlük 100’ün üzerinde hastaya hizmet veriliyor, ortalama 25-30 anjiyografi uygulanıyor. Bunun yanında girişimsel olmayan tetkiklerin (EKG, efor testi, ekokardiyografi, Holter, ambulatuar kan basıncı, tilt testi, pacemaker kontrolü) yapılan kardiyoloji laboratuarı da randevusuz hizmet veriyor.
Primer PTCA
Kardiyoloji Klinik Şefi Prof. Dr. Ramazan Özdemir, “Primer PTCA merkezimizde 1999 yılından beri yapılıyor. Yıllık ortalama 500 üzerinde primer PTCA uyguluyoruz. Kuruluşunda sadece ekokardiyografi ve efor testi ile non invazif olarak hizmet veren bölümümüz, şimdilerde Türkiye’de Primer PTCA yapan üniversite hastanelerinin arasında ilk sırada yer almaya başladı” diyor. Kalp krizi tedavisinde dünyanın geldiği son nokta olan ve sayılı merkezde uygulanabilen kriz esnasında kalbi besleyen tıkalı damarın anında açılarak kalpteki hasarın en aza indirilmesi için Kardiyoloji Ünitesi’nde 24 saat hazır deneyimli sağlık personeli bulunuyor ve 24 saat boyunca Malatya’daki AMI (Akut Miyokardial İnfarktüs) hastalarının birincil olarak sevkini alıyor. Zamanında gelen her hastaya bu tedavi uygulanıyor.
Kapı-balon zamanı dediğimiz hastanın acilden girmesinden damarının açılmasına kadar geçen süre kılavuzlarda 90 dakika iken bu süre burada 15 dakikaya inmiş. Özdemir, “Bir yılda yaklaşık 4500-5000 anjiyografi uygulanırken primer PTCA sayımız 500-600 arasında” diyor.
Radial Anjiyografi (Sosyete Anjiyosu)
Koroner anjiyografi kalp damarlarının görüntülenmesi amacıyla damar içine opak madde enjekte edilerek film çekilmesi esasına dayanıyor. Böylece damar içinde akımı engelleyen bir darlık veya tıkanıklık varsa hangi damarda olduğu ve ne kadar ciddiyette olduğu saptanıyor. Bu yöntemde yıllardır femoral arter yani kasıktan yapılan anjiyolar tercih ediliyordu. Fakat kasıktan yapılan anjiyoda giriş yerinde damar balonlaşması, damarda kontrolsüz kanama, kasık bölgesinde şişlik son derece ağrılı ve hasta hareketlerini kısıtlayan problemlerle karşılaşması nedeniyle TOTM’da bilekten yapılan radial anjiyografi ön plana çıkmış. Özdemir, “Merkezimizin adlandırmasıyla ‘sosyete anjiyosu’ bizde daha ön planda. Kardiyoloji Merkezimizde geçtiğimiz yıl yaklaşık 4000 hastamız bu hizmetten faydalandı” diyor. Radial anjiyografinin femoral anjiyografiye kıyasla pek çok avantajı var;
Hasta anjiyografi sonrası hemen ayağa kalkabiliyor, yaklaşık bir saat sonra normal hayatına devam ediyor.
Kasıktaki gibi kum torbasına ihtiyaç kalmıyor.
Hasta daha konforlu oluyor ve kısa zamanda hareket edebiliyor.
Radial damarda kanama oranı daha düşük.
Radial anjiyografinin femoral anjiyografiye kıyasla tek dezavantajı damar küçük olduğu için girişimin daha zor olması ve tecrübe gerektirmesi. TOTM’da ise bu işlem başarılı bir şekilde yapılıyor.
Özdemir, “Kardiyoloji kliniğimiz Türkiye’de bu işlemi yapan merkezler arasında ilk sırada yer alıyor. Öyle ki sosyete anjiosu terimi Turgut Özal Tıp Merkezi ile özdeşleşti” diyor.
TAVI yöntemi
İngilizce “transcatheter aortic valve implantation”ın kısaltılmışı olan TAVI, kateterler kullanarak aort kalp kapağı yerleştirilmesi diye ifade edebiliyor. Kalpte aort kapak darlığı tıbbi adıyla aort stenozu olan insanların açık kalp ameliyatı ile tedavi edilmeleri yüksek riskli bulunduğunda bu işlem, anjiyogarfik olarak yani ameliyatsız uygulanıyor. Tercihen kasık damarı yoluyla vücuda giriliyor. Kasık damarından yapıldığında kalp anjiyosu veya balon/stent işleminde olduğu gibi kasıktan kalbe ulaşıp, teller ve balonlar kullanılarak kalp kapağı geçiliyor, önce dar kapak genişletilip, ardından aynı sistemle yeni kapak, eski hastalıklı kapağın içine yerleştiriliyor. Bu yöntemle dünyada ilk hasta 2002 yılında Fransa’da tedavi edilmiş. Bugünkü malzeme ve teknik ise son 3-4 senedir var. Özdemir, “TAVI işlemi aort stenozu olup, yaşlarının ileri olması veya akciğer, karaciğer, böbrek, beyin, başka sistem problem olan hastaları çaresizlikten kurtardı. Toplumda nüfusun günden güne yaşlandığı ve birçok insanın kronik rahatsızlıklarla daha da uzun yaşamaya devam ettiği düşünülürse, artan oranda insanda aort stenozu problemi olacak. TAVI bu insanlara çare oldu. TAVI, kalp kapak ameliyatlarında göğüs kafesini kesmeden de kapak değiştirilmesinin önünü açarak bu alanda yeni bir düşünceye geçişi sağladı. Merkezimiz bu işlemi en çok yapan merkezler arasında yer alıyor” diyor. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi Kardiyoloji Hastanesi’nde ASD kapatılması, mitral balon valvüloplasti, elektrofizyolojik çalışmalar (EPS), atrial fibrilasyona yönelik çalışmalar (krioterapi), haritalama yöntemi, kalp pili, CRT uygulamaları gibi özel uygulamalar da mevcut.