Bağımsız Editörler Platformu (BEP) 9 Ağustos 2020’de internet üzerinden yaptığı aylık toplantıda çocuk kitapları editörlüğünü masaya yatırdı. Platformun üyesi ve çocuk kitapları editörü Filiz Çiçek, konuyla ilgili bir sunum yaptı.
Beyaz Balina Yayınları çocuk kitapları editörü Filiz Çiçek, çocuk kitaplarında içerik denetiminin önemine değindi ve denetlenmeden basılmış birkaç kitaptan olumsuz örnekler verdi.
Toplumun ve yayınevlerinin bu konudaki hassasiyetinin artması gerektiğini söyleyen Çiçek, “Çocuğu olan arkadaşlarıma, ‘çocuklarınıza alınan kitapları önce siz okuyun’ tavsiyesi veriyorum,” dedi.
Filiz Çiçek, çocuk kitaplarının 0-4 yaş, okul öncesi, ilk okuma, ilkokul, ortaokul ve lise şeklinde gruplandırıldığını, her grubun ihtiyaçlarına göre kitaplarda farklı editoryal çalışma ve hazırlık yapıldığını belirtti.
Çiçek, “Bize gelen çocuk kitabı dosyalarını seçerken iyi mesajlar ve güzel, sağlam bir hikâye arıyoruz. Çocuk kitapları, sorumluluk, yardımlaşma, arkadaşlık, sevgi, öz güven, çevrenin korunması gibi konularda mesajlar içermeli. Ana temanın yanında yan temalar da bulunmalı,” dedi.
Çiçek, bazı çocuk kitapları için pedagog görüşü aldıklarını, kitaplarda kullanılan dilin, çocukların yaşına göre seçildiğini ve onların anlayabileceği soyut- somut ifadeleri barındırdığını, puntolar ve fontların da çocukların yaş grubuna göre belirlendiğini ifade etti. Filiz Çiçek, “Çocuk kitaplarında en önemli konulardan biri çizer seçimidir. Çizerin tarzı, içerikle uyuşmalı, çizimlerle içerik bütünlük içinde olmalı,” dedi.
6-7 yaş için hazırlanan kitapların, okuma güçlüğü çeken çocuklara da yönelik olması gerektiğine dikkat çeken Filiz Çiçek, disleksi olan çocukların yaşadıkları zorluklara değindi.
Çocuk kitaplarının geleceği nasıl olacak?
Teknolojik gelişmelerden çocuk kitapları da payına düşeni alıyor. Filiz Çiçek çocuk kitaplarında yaşanabilecek gelişmeleri şöyle anlattı:
“İlk olarak; arttırılmış gerçeklik, çocuk kitaplarında daha fazla yer alacak. Üç boyut teknolojisinin kullanıldığı arttırılmış gerçeklik kitaplarının ders kitaplarında da kullanılabileceğini ve eğitimde çok önemli gelişmeler sağlayacağını düşünüyorum. İkinci olarak; içinde hiç yazı bulunmayan ama çizimlerinin bir hikâye anlattığı sessiz kitaplar, eğitim açısından çok önemli ve daha çok yer bulacak. Çocukların ve anne-babalarının kendi kelimeleriyle hikâyeyi anlatabildiği sessiz kitaplar, gelecekte sık rastlayacağımız kitaplar arasında olacak. Çünkü bu kitaplar ebeveynle çocuk arasındaki diyaloğu güçlendirdiği gibi çocuğun gördüklerini yorumlama kabiliyetini de geliştiriyor. Üçüncü olarak müzikli kitapların müzik eğitiminde önemli yer tutacağını düşünüyorum.”
Filiz Çiçek sunumunda, son dönemde organik kitapların çok ilgi gördüğünden söz ederek, “Ebeveynlerin çevre ve sağlık konusundaki hassasiyeti gün geçtikçe artıyor. Biz de elimizden geleni yapıyoruz. Boyası doğaya ve çocuğa zarar vermeyen organik kitaplar basılmadan önce matbaa makineleri tamamen temizleniyor ve özel boyalar kullanılıyor,” dedi.
Bağımsız Editörler Platformu söyleşileri
Bağımsız Editörler Platformu her ay editörlükle ilgili bir konuda toplantılar düzenliyor. Geçen ay Geliştirici Editör Mürsel Çavuş editörlükte fiyatlandırma konusuna değinmişti. 3 Eylül 2020 Perşembe günü ise Serda Kranda Kapucuoğlu kurgu dışı editörlüğü ile ilgili bir sunum yaptı. Ekim 2020’de ise Harun Tuncer tarih editörlüğünü anlatacak.
Mesleki anlamda katkı sunmak isteyen platform üyeleri, internet üzerinden yapılan bu toplantılara konuşmacı olarak katılabiliyorlar. Katılımcılar soru sorabiliyor veya konuyla ilgili kendi fikirlerini belirtebiliyorlar.
Şimdilik sadece BEP üyelerine açık olan toplantılar, ilerleyen dönemde sosyal medyadan da duyurulacak ve ilgililere açık hale getirilecek.
Bağımsız Editörler Platformu, editörler arasında işbirliğini geliştirmek, editörlerin birbirini tanımasını sağlamak, editörlerin ortak projeler geliştirmesine imkân sağlamak, editörlükte ihtisaslaşmayı özendirmek, mesleki standartların oturmasına katkıda bulunmak amacıyla kuruldu.
Detaylı bilgi için: bagimsizeditorlerplatformu@gmail.com
Filiz Çiçek Kimdir?
Ege Üniversitesi Felsefe Bölümü mezunu. 8 yıl Sabah Gazetesi’nde Köşe Yazarlığı, 12 yıl TÜBİTAK – Türkiye Bilimler Akademisi’nde Yayın Editörlüğü ve Koordinatörlüğü yaptı. Son yıllarda kitap editörlüğü ve geliştirici editörlük yapıyor. Filiz Çiçek ayrıca Doğa Meclisi-Ormanlar Yanmasın! adlı bir çocuk kitabı yazdı.
Haberleştiren: Zeynep Yolcu