Uzaktan Çalışma (Remote Working) pandemiyle birlikte hızla yayınlaşıyor. Uzaktan çalışmaya nasıl kolay uyum sağlarız? Dünyayı uzaktan çalışma ile nasıl bir gelecek bekliyor? Uzaktan çalışma çalışan-işveren dengesini nasıl değiştirecek? Start-IST kurucusu Mine Dedekoca sorularımızı yanıtladı.
Yıllardır bahsettiğimiz “uzaktan çalışma” kültürü pandemiyle birlikte hızlıca hayatımıza yerleşti. Bizi ne bekliyor?
Pandemiden dolayı hayatımıza bir zorunluluk olarak giren uzaktan çalışma kavramı, yurtdışında son 10 yıldır hızla yayılmaktaydı. Ancak zorunluluk hali, yaygınlaşma hızını önemli ölçüde arttırdı. İlk önce şirketler ve çalışanlar bir şok yaşamış olsalar da, şu anda yeni düzene uyumlanma aşamasına geçtiler.
Bu süreç yöneticilerin, çalışanlarının uzaktan verimli çalışabileceğini görmeleri açısından çok faydalı oldu. Çalışanlar da uzaktan çalışma pratiği edindi. Bundan önce uzaktan çalışmaya sıcak bakmayan şirketler, tamamen uzaktan çalışmaya geçmeseler bile, tüm süreç ve alt yapılarını buna hazır hale getirmeye başladı. Trafiğin arttığı, ofis kiralarının yükseldiği şehirlerdeki şirketler için uzaktan çalışma gittikçe daha tercih edilir bir çalışma şekli olacak.
Kişilerin uzaktan çalışmaya kolay uyum sağlayabilmeleri için neler tavsiye edersiniz?
Uzaktan çalışma iç disiplin gerektiriyor. Buna yeni başlayacaklara ilk önerim kendilerine günlük plan yapmaları. Yapılacaklar listesi hazırlamak, bunu birlikte çalıştıkları ekiple paylaşılabilecek şekilde düzenlemek. Bu, uzaktan çalışan ekiplerin aynı iş üzerinde, farklı zamanlarda, farklı mekânlarda çalışmasını kolaylaştırıyor.
Önereceğim konulardan biri de kendilerine bir çalışma alanı yaratmaları. Bu illa ayrı bir oda olmak zorunda değil. Evin bir köşesini kendilerine özel bir çalışma alanı olarak belirlemeleri yeterli. Bu hem işlerini daha iyi organize etmeleri hem de kendilerini disipline etmeleri açısından çok kolaylaştırıcı olacaktır.
Evde çalışırken evdeki sorumluluklarla iş sorumlulukları çakışabiliyor. Bu son derece normal. Bununla ilgili kendilerini strese sokmamaları gerekiyor. Günlük yapılacakları planlayıp, iki tarafı dengeleyerek bunu problem olmaktan çıkarabilirler.
Firmalara uzaktan çalışma konusunda ne gibi çözümler sunuyorsunuz?
Tamamen veya kısmen uzaktan çalışmaya geçmek her şeyden önce bir kültür değişikliği. Firmaların liderlik ekibinin bu kültür değişimine uyumlanması, bu yeni kültürün tüm kuruma yayılması konusunda destek veriyorum.
Toplantı, iç iletişim, ekipler arası uyum ve bağlılık, doküman paylaşımı, ortak çalışma gibi konularda hem yeni teknolojilerin alınması hem de bu süreçlerin oluşturulup yönetilmesinde danışmanlık veriyorum.
Uzaktan çalışan ekiplerde en önemli şey dokümantasyon. Bu dokümantasyon sürecinin oluşturulması ve kalıcı hale getirilmesi konusunda yol gösteriyorum.
Şu an bazı firmalar ofislerini küçültüyor veya tamamen ortadan kaldırıyor. Bu aşamada farklı alternatifleri değerlendirip, seçmeleri konusunda da danışmanlık veriyorum.
Dünyayı uzaktan çalışma ile nasıl bir gelecek bekliyor? Yüksek teknoloji şirketlerinde çalışabilme imkânları, farklı ülkelere taşınmalar, eşit ücret vs.
Dünya yapısal olarak büyük bir değişimden geçiyor. Twitter, Facebook gibi teknoloji devleri uzaktan çalışan şirketler olma kararı aldı. Yani artık dünyanın bir ucundaki köyde yaşayan biri bile yaşadığı yerden ayrılmak zorunda kalmadan bu şirketlerde çalışabilecek.
Bu durum dengeleri ciddi şekilde değiştirecek. Firmalar için artık sadece kendi coğrafyalarında yaşayan kişiler değil tüm dünya potansiyel yetenek havuzu haline gelecek.
Çalışanlar için de dünyanın dört bir yanındaki şirketler, potansiyel işveren konumuna gelecek. Bu da istihdam ve ücret politikalarında ciddi değişimlere yol açacak. Hatta ülke ekonomilerine bile büyük etkileri olacak.
Beyin göçünün yoğun olduğu ülkelerde iş dolayısıyla başka ülkelere giden kişiler artık ülke değiştirmek zorunda kalmadığından kazandıkları dövizi kendi yerel ekonomisine kazandırmış olacaklar.
Barbados, Bermuda gibi bazı ülkeler, bu durumu şimdiden bir fırsata dönüştürmek için uzaktan çalışanlara özel geçici oturum vizesi uygulamalarına başladı. Yani sadece şirketlerin değil, ülkelerin de vatandaşlarını elde tutmaları için ya da başka ülke vatandaşlarını kendilerine çekebilmeleri için yeni uygulamaları hayata geçirdiklerini göreceğiz.
Bu yeni dönem çalışan-işveren dengesini nasıl değiştirecek?
Artık çalışanın daha güçlü olduğu bir döneme giriyoruz. Şirketler iyi çalışanı ellerinde tutmak için onu daha mutlu etmek zorunda. Bu mutlu etme yöntemi de yeni nesil için ücret veya terfi değil. Tüm araştırmalar yeni nesil için en önemli kriterlerin iş yerinde kendini daha mutlu hissetmesi ve kendini geliştirme imkânlarına sahip olması olduğunu gösteriyor.
Uzaktan çalışmanın etkisiyle yöneticiler “karar verenden çok motive eden” ve çalışanın kararlarını alabilmesi için ihtiyacı olan kaynakları sağlayan kişi konumunda olacak. Bu da şirketlerin çok daha çalışan odaklı hale gelmesini sağlayacak. Yakın gelecekte çalışanını ön plana koyan, anlam odaklı şirket sayılarının arttığını göreceğiz.
Mine Dedekoca kimdir?
1981 yılında İstanbul’da doğdu. 1999 yılında Üsküdar Amerikan Lisesi’nden mezun olduktan sonra sırasıyla Marmara Üniversitesi İşletme Bölümü’nden lisans, Sabancı Üniversitesi’nden MBA derecesini aldı. 2005 yılında Teknosa’da başladığı kurumsal hayatına sırasıyla Electroworld ve Best Buy’da devam etti. 2011 senesinde Türkiye’nin ilk dijital davetiye sitesi Davetpostasi.com’u kurarak girişimcilik dünyasına adım attı. Kurmuş olduğu Start-IST markasıyla 2012 yılından bu yana esnek işgücü ve uzaktan çalışma konularında etkinlik ve eğitimler düzenliyor. Girişimlere yeni pazarlara girme ve büyüme konularında danışmanlık veriyor. Son yıllarda kurumların dijital dönüşüm ve kültür dönüşümü süreçlerine danışmanlık yapıyor ve girişimci gibi düşünerek daha çevik ve inovasyon odaklı yapılar haline gelmelerine yardımcı oluyor.